Over deze projecten

Waarom vind je iets belangrijk? Waarom, waarom, waarom? Door stevig door te vragen en te onderzoeken wat nu echt het fundament is van je voorkeur, kom je uit bij waarden. Waarden zijn woorden voor wat mensen wensen. In elke opvatting over een maatschappelijk vraagstuk zitten waarden verstopt: ze bepalen hoe iemand uiteindelijk tot een oordeel komt, wat iemand ten diepste belangrijk vindt. Ze vormen dan ook de basis voor argumenten die we gebruiken in een maatschappelijk debat en voor onze waardering van argumenten.
Inzicht in waarden levert daarom belangrijke informatie over een maatschappelijk vraagstuk: het geeft zicht op de diepste overtuigingen die een rol spelen en die afgewogen moeten worden bij het maken van keuzes. Een gesprek op waardenniveau levert een ander gesprek op dan over standpunten of argumenten. Overeenstemming op waardenniveau is makkelijker te vinden en het lukt beter begrip op te brengen voor waarden die een ander belangrijk vindt.
Dit maakt waardenanalyses bij uitstek belangrijk voor het maatschappelijk gesprek en de besluitvorming over duurzaamheid. Voor een aantal onderwerpen hebben we waardenkaarten gemaakt. Bijvoorbeeld de Waardenkaart Natuur, de Waardenkaart Mobiliteit, de Waardenkaart Afval, de Waardenkaart Ruimtelijke ordening, de Waardenkaart ‘Betalen voor autogebruik’ in de publicatie over ‘Betalen voor autogebruik’ en het Werkboek Waarden van wonen. Stuk voor stuk onderwerpen waarover mensen uiteenlopende opvattingen hebben en waarbij het zinvol is om inzicht te hebben in de onderliggende waarden.

Aanpak

De Argumentenfabriek heeft een eigen aanpak ontwikkeld om waarden in kaart te brengen en te visualiseren. We maken gebruik van het werk van de Amerikaanse psycholoog Jonathan Haidt over morele waardenclusters. Waardenclusters zijn voor Haidt de universele morele fundamenten waarop menselijke morele voorkeuren zich ontwikkelen. Zoals we onze smaak vormen op basis van de vijf smaakgebieden op onze tong, zo vormen waardenvoorkeuren zich vanuit deze waardenclusters. Deze waardenclusters hebben we aangevuld op basis van onze ervaring in projecten tot een rijker waardenmodel. Dit model structureert het denken over waarden en helpt om waarden voor specifieke onderwerpen helder in kaart te brengen.