Debatbijeenkomst regionale energie­strategie

Hoe laat je volksvertegenwoordigers van acht gemeenten, één provincie en één waterschap samen een avond online debatteren over een ingewikkeld en gevoelig onderwerp als een Regionale Energiestrategie? Met die vraag klopte het RES-team FruitDelta Rivierenland bij De Argumentenfabriek aan.

Over dit project

Gemeenten, provincies en waterschappen zetten in 2019 hun handtekening onder het Klimaatakkoord. Ze zijn samen verantwoordelijk om in 2030 minimaal 35 TWh duurzame elektriciteit op te wekken. Hiertoe maken ze in dertig regio’s plannen samen met andere belanghebbenden. Zo’n plan per regio heet in jargon een Regionale Energiestrategie of kortweg RES. Een RES geeft antwoord op vragen als: Waar in onze regio moeten wel of juist geen windturbines en zonneparken komen om elektriciteit op te wekken? En hoe gaan we warmte gebruiken uit niet-fossiele bronnen, zoals warmte uit water of restwarmte van bedrijven?

Rivierenland is één van de dertig regio’s die een RES maakt. Op 7 april 2021 werd de eerste versie van de energiestrategie (RES 1.0) openbaar. Deze RES 1.0 is het resultaat van een twee jaar durende verkenning van mogelijkheden door inwoners samen met tien overheden en diverse andere belanghebbenden zoals netbeheerder Liander. Vóór 1 juli 2021 moesten volksvertegenwoordigers van acht gemeenten, één provincie en één waterschap deze RES 1.0 vaststellen in hun afzonderlijke vergaderingen. Maar hoe laat je tien volksvertegenwoordigende organen weloverwogen besluiten over iets wat zo complex is en de hele regio raakt? En hoe bevorder je een goed debat, ook tussen volksvertegenwoordigers van verschillende organen?

FruitDelta Rivierenland vroeg ons een politieke avond voor regionale volksvertegenwoordigers voor te bereiden en te begeleiden. Om de volksvertegenwoordigers goed voor te bereiden op deze politieke avond hebben we drie visualisaties gemaakt over wat een RES is, wat de hoofdboodschappen van de RES van Rivierenland zijn én wat relevante politieke vragen voor volksvertegenwoordigers zijn. Zo konden volksvertegenwoordigers zich makkelijk en goed informeren over de inhoud en voorbereiden op de avond.

Tijdens de avond wisselden we verschillende werkvormen af, zoals het plenair peilen van meningen, gesprekken in groepjes en debatrondes waarin volksvertegenwoordigers vanuit verschillende fracties en organen met elkaar in debat gingen. Deze afwisseling zorgde voor veel energie en betrokkenheid bij de meer dan honderd deelnemers.

De deelnemers aan de politieke avond waren enthousiast over deze manier werken zo bleek uit de reacties na afloop met woorden als ‘topavond’, ‘een geweldige 2,5 uur’ en ‘voor herhaling vatbaar’. Opdrachtgever Annemieke Spit: “Iemand schreef dat dit ‘een politieke poweravond’ was. Dat vond ik de mooiste reactie. Want dat was het!”.

“Het hoogtepunt voor mij was de slotronde waarin de volksvertegenwoordigers nadachten en eerste afspraken maakten over onderwerpen voor gezamenlijke moties en amendementen. Dit zorgde ervoor dat de avond niet alleen boeiend was, maar de aanwezige volksvertegenwoordigers ook echt hielp bij het vervullen van hun kaderstellende rol.”

Annemieke Spit, procesmanager RES-team FruitDelta Rivierenland

Mentimetersheet met reacties op de bijeenkomst

“Ik kende De Argumentenfabriek al van andere denktrajecten over energievraagstukken. Hun kracht ligt op het verhelderen van complexe vraagstukken en het faciliteren van het goede gesprek hierover. Dat was precies wat we zochten voor deze avond.”

Annemieke Spit (procesmanager) FruitDelta Rivierenland

Zoek je een gespreks- of debatleider voor een bijeenkomst?

Neem contact op met Dries Bartelink, Chef Openbaar bestuur