De verkiezingen van oktober komen eraan. Het is belangrijk om verder te kijken dan vier jaar, want Nederland staat voor grote keuzes. Van woningnood tot klimaatverandering, van sociale onrust tot geopolitieke dreiging. Zonder langetermijnvisie lopen we vast.

Daarom hebben De Argumentenfabriek en de VNG de Denktank Nederland 2040 opgericht. In deze brede denktank werkten mensen uit overheid, bedrijfsleven, wetenschap en samenleving samen aan één centrale vraag: Hoe maken we Nederland in 2040 krachtiger, groener en menselijker? Het resultaat is het boek Nederland 2040: een toekomstbeeld, met concrete voorstellen.

In de regeerperiode 2026-2030 moeten heldere keuzes worden gemaakt voor de lange termijn. De Denktank Nederland 2040 heeft in 20 pagina’s langetermijninspiratie opgesteld voor de verkiezingsprogramma’s van politieke partijen.

Leonard Geluk, directeur van de VNG:

“Ik hoop van harte dat deze aanbevelingen worden overgenomen door de politieke partijen. Wat zou het mooi zijn als het nieuwe kabinet een aantal knopen doorhakt die doorgehakt moeten worden om Nederland uit de stilstand te trekken en weer in beweging te krijgen. De VNG werkt hier ook graag aan mee!”

Krachtiger

Een krachtiger Nederland betekent dat we sterker uit de jaren twintig komen. De economie groeit duurzaam door, we investeren fors in kennis en innovatie (1,5% van het bbp naar onderzoek en ontwikkeling), en we zijn beter voorbereid op tegenslag. Met langjarige Deltaprogramma’s, een actieve overheid en politieke keuzes die recht doen aan regionale verschillen bouwen we aan een weerbare samenleving. Internationaal leveren we een stevige bijdrage aan vrede, veiligheid en samenwerking.

Groener

Een groener Nederland betekent dat we in 2040 leven en werken in harmonie met de natuur. Er zijn ruim een miljoen extra woningen bijgekomen, gebouwd in het groen en grotendeels circulair. De landbouw is vernieuwd tot een duurzame, florerende sector. Onze energievoorziening is klimaatneutraal en we zijn beter bestand tegen de gevolgen van klimaatverandering door ruimte te geven aan water en natuur. We consumeren niet minder, maar wél anders: gezonder, duurzamer en binnen de grenzen van de planeet.

Menselijker

Een menselijker Nederland betekent dat we in 2040 leven in een zorgzame samenleving. Mensen hebben meer tijd voor elkaar, wonen minder vaak alleen en leveren op allerlei manieren een bijdrage. Wie tijdelijk geen of minder betaald werk doet — zoals mantelzorgers of vrijwilligers — ontvangt een garantie-inkomen. We investeren in jeugd en gezondheid door te bouwen aan een gezonde leefomgeving, niet door zorgconsumptie te subsidiëren. De overheid is begrijpelijker, eerlijker en menselijker geworden — met oog voor burgerrechten én burgerplichten.

Geen tijd te verliezen

Wat in de politiek vaak niet lukt, is hier wél gelukt: een samenhangend en realistisch toekomstplan. De aanbevelingen zijn bedoeld als langetermijninspiratie voor politieke partijen die nu hun verkiezingsprogramma’s schrijven.