Relevante feiten en onderliggende waarden in het sociaal domein 

Gezondheid en welzijn gaan hand in hand. Hoe zorgen we er in Nederland voor dat mensen zich gezond en gesteund voelen? Dat ze mee kunnen doen aan de samenleving? Dat er professionele hulp is als dat nodig is? En hoe gaat de overheid met inwoners om? Hierover helpen we graag nadenken. 

Over deze projecten 

Gezondheid is méér dan ‘niet ziek zijn’ en ‘geen zorg nodig hebben’. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beschrijft gezondheid dan ook als ‘een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekten of gebreken’.    

Deze brede invulling van gezondheid betekent dat veel factoren van invloed zijn. Zoals opleiding en inkomen, woonomgeving, zingeving en mogelijkheden om volwaardig mee te kunnen doen in de maatschappij. Deze brede benadering van gezondheid staat ook wel bekend als ‘positieve gezondheid’.   Belangrijk is dat mensen het vermogen hebben zich aan te kunnen passen aan hun omstandigheden en hier zélf invloed op te hebben (‘eigen regie’). Met (professionele) hulp als ze dit niet zelf kunnen.  

Hoe is de sociale basis in Nederland geregeld? Hoe ondersteunt de overheid dat mensen elkaar kunnen helpen? Wat betekent sociaal werk en welke rol hebben gemeenten in de ondersteuning van hun inwoners? Op deze en andere vragen vind je het antwoord in het boek ‘Zó werkt het sociaal domein’, gemaakt in opdracht van Platform Zó werkt de zorg samen met onder andere VNG, verschillende ministeries en Sociaal Werk Nederland. 

Ook brachten we samen met sociaalwerkorganisaties hun verhaal in kaart. Wat ís sociaal werk eigenlijk? Wat maakt sociaalwerkorganisaties anders dan andere organisaties die werkzaam zijn in het sociaal domein? En waarom doet sociaal werk veel meer dan alleen de druk op de zorg verlagen? Lees het verhaal van Sociaal Werk voor de vertaling van de missie van sociaalwerkorganisaties naar hun unieke werkwijze.

Eerder brachten we de onderliggende paradigma’s van de Participatiewet, de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning in kaart, met een denktank van diverse ministeries, kennisinstellingen en gemeenten. Vanuit welke bril over mens, overheid en maatschappij zijn de sociaal domeinwetten geschreven? Waar schuren zij en waar zit overlap? Je kunt het nalezen in ‘Paradigma’s in het sociaal domein. 

De botsende wet- en regelgeving in het sociaal domein leidt er vaak toe dat de ondersteuning van gezinnen met hulpvragen op meerdere levensgebieden niet optimaal verloopt. Hoe dit beter zou kunnen, vraagt om zicht op onderliggende opvattingen over het sociaal domein. Wat vinden mensen eigenlijk belangrijk? Hoe moet de overheid wel of niet met ze omgaan? Een Waardenkaart geeft houvast bij het maken van nieuw beleid en helpt in de samenwerking. De Waardenkaart Sociaal domein, die we maakten in opdracht van het Ministerie van SZW, vind je hier.

 

Tastbaar resultaat 

  • Van het boek ‘Zó werkt het sociaal domein’ zijn ruim 3.000 exemplaren verkocht en diverse opleidingen en interne trainingen gebruiken (afbeeldingen uit) het boek. 
  •  De waardenkaart is door het kabinet aangeboden aan de Tweede Kamer: zie de Kamerbrief van juli 2023.

“Voor ons is het belangrijk dat de wetten en regels in het sociaal domein mensen op de beste manier ondersteunen in hun behoeften. ‘Zó werkt het sociaal domein’ is daarom een must-have voor iedere sociaal professional.”

Janny Bakker-Klein, Voorzitter raad van bestuur Movisie

Gestructureerd nadenken over welzijn?

Neem contact op met Petra van de Goorbergh