Over deze projecten 

Gezondheid is méér dan ‘niet ziek zijn’ en ‘geen zorg nodig hebben’. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beschrijft gezondheid dan ook als ‘een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekten of gebreken’.    

Deze brede invulling van gezondheid betekent dat veel factoren van invloed zijn. Zoals opleiding en inkomen, woonomgeving, zingeving en mogelijkheden om volwaardig mee te kunnen doen in de maatschappij. Deze brede benadering van gezondheid staat ook wel bekend als ‘positieve gezondheid’.   Belangrijk is dat mensen het vermogen hebben zich aan te kunnen passen aan hun omstandigheden en hier zélf invloed op te hebben (‘eigen regie’). Met (professionele) hulp als ze dit niet zelf kunnen.  

Hoe is de sociale basis in Nederland geregeld? Hoe ondersteunt de overheid dat mensen elkaar kunnen helpen? Wat betekent sociaal werk en welke rol hebben gemeenten in de ondersteuning van hun inwoners? Op deze en andere vragen vind je het antwoord in het boek ‘Zó werkt het sociaal domein’, gemaakt in opdracht van Platform Zó werkt de zorg samen met onder andere VNG, verschillende ministeries en Sociaal Werk Nederland. 

Eerder brachten we de onderliggende paradigma’s van de Participatiewet, de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning in kaart, met een denktank van diverse ministeries, kennisinstellingen en gemeenten. Vanuit welke bril over mens, overheid en maatschappij zijn de sociaal domeinwetten geschreven? Waar schuren zij en waar zit overlap? Je kunt het nalezen in ‘Paradigma’s in het sociaal domein’. 

De botsende wet- en regelgeving in het sociaal domein leidt er vaak toe dat de ondersteuning van gezinnen met hulpvragen op meerdere levensgebieden niet optimaal verloopt. Hoe dit beter zou kunnen, vraagt om zicht op onderliggende opvattingen over het sociaal domein. Wat vinden mensen eigenlijk belangrijk? Hoe moet de overheid wel of niet met ze omgaan? Een Waardenkaart geeft houvast bij het maken van nieuw beleid en helpt in de samenwerking. De Waardenkaart Sociaal domein, die we maakten in opdracht van het Ministerie van SZW, vind je hier.

Tastbaar resultaat 

• Het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft het boekje ‘Paradigma’s in het sociaal domein’ gebruikt in de studie ‘Uitdagingen in het sociaal domein’.  

• Van het boek ‘Zó werkt het sociaal domein’ zijn 1.850 exemplaren verkocht en diverse opleidingen en interne trainingen gebruiken (afbeeldingen uit) het boek. 
• Minister Schouten heeft de waardenkaart aangeboden aan de Tweede Kamer: zie de Kamerbrief van juli 2023.