Interview met Dinand Abels, directeur van de Nederlandse Straatdokters Groep

De ellende begon allemaal toen in Nederland de Koppelingswet werd aangenomen. Dat zegt Dinand Abels, directeur van de Nederlandse Straatdokters Groep. De wet betekent in de praktijk: geen adres, geen verzekering. Een groot probleem voor dak- en thuisloze mensen, de groep waar straatzorgverleners zich dagelijks voor inzetten. Er bestaan gelukkig regelingen om zorg voor deze groep te vergoeden. Maar hoe die regelingen precies werken?

‘De regelingen voor onverzekerden in Nederland zijn best oké’, zegt Abels. ‘Maar ze zijn ingewikkeld en de informatie was niet op één handige manier te vinden. In onze appgroep met straatdokters zag ik dagelijks dezelfde vragen voorbijkomen: welke zorg is gedekt en hoe maak ik dat bij een doorverwijzing duidelijk aan een ziekenhuis of instelling? Er ging te veel tijd verloren aan uitzoeken, overtuigen en te veel onverzekerde patiënten kregen domweg geen zorg, of veel te laat. Dat moest anders.’

Overzichtelijke bron

Abels wilde niet het zoveelste rapport dat in de praktijk onbruikbaar bleek. ‘Een zorgverlener of baliemedewerker pakt geen boekwerk van honderden pagina’s erbij.’ Samen met De Argumentenfabriek ontwikkelden we daarom de Wegwijzer Zorg aan Onverzekerden: één centrale, overzichtelijke bron voor alle zorgverleners – van beginnend apotheker tot doorgewinterd SEH-arts.

Medisch noodzakelijke zorg

Een van de grootste struikelblokken in de regelingen was de interpretatie van ‘medisch noodzakelijke zorg’, een begrip dat centraal staat in de bestaande regelgeving. Zorgverleners worstelden met vragen als: wanneer is zorg écht noodzakelijk? En hoe moet ik eerst nagaan of iemand zelf kan betalen?

Abels ziet in de praktijk dat onduidelijkheid leidt tot onbedoelde gevolgen. ‘Sommige instellingen sturen rekeningen en denken: als het niet betaald wordt, merken we het vanzelf wel. Maar wij zien patiënten met vele duizenden euro’s aan openstaande rekeningen, terwijl die zorg gewoon onder de bestaande regelingen valt.’

De Wegwijzer maakt daar een eind aan. ‘Als een onverzekerde zorg nodig heeft, geldt: bijna alles wat normaal onder de Zorgverzekeringswet valt, mag door de zorgverlener gedeclareerd worden. Bij een verzekerde patiënt vragen we ook niet of een behandeling echt noodzakelijk is. Dat principe hebben we nu helder verwoord. Bovendien is het een doelgroep die sowieso niet snel bij een arts aanklopt, er is echt wel wat aan de hand als ze komen. Sterker, deze groep moet je juist behandelen om nog veel grotere ellende en maatschappelijke kosten later te voorkomen, nog los van het persoonlijk leed.’

De Wegwijzer staat op één centrale plek: de website van SKGZ. ‘Zij houden de informatie altijd up-to-date, wat een waardevolle samenwerking is die elke zorgverlener direct helpt.’

Over De Argumentenfabriek

Vier denksessies met experts van zestien zorgpartijen leidden tot de Wegwijzer, die antwoord geeft op de vraag: welke zorg en hoe krijgen zorgverleners zorg aan onverzekerden vergoed?

‘Ik heb veel plezier beleefd aan de sessies’, zegt Abels. ‘Dat Anouk Mulder, Kees Wessels en Daniël Koudijs van De Argumentenfabriek erin slaagden om de grote hoeveelheid informatie en kennis van zo’n diverse groep zorgprofessionals wisten samen te brengen tot iets bruikbaars, vind ik knap. Ze hielden ons scherp, ook als de discussie alle kanten opschoot. En het is ze gelukt om ingewikkelde materie samen te vatten in een praktisch hulpmiddel waar iedereen mee kan werken; genoeg houvast maar ook geen overbodige nice to knows.’

Foto: Kim van de Wetering