Beleidseffecten vooraf inschatten: De Argumentenfabriek rekent het uit

Stappen voor de inschatting van beleidseffecten
Het is onze ervaring dat het stellen van de juiste vragen cruciaal is voor het inschatten van beleidseffecten. In onderstaande visualisatie presenteren we drie denkstappen met de belangrijkste vragen bij elke stap.

Klik op onderstaande afbeelding om hem te vergroten 

In de eerste twee denkstappen omschrijven we de maatregel en de doelgroep zo concreet en kwantitatief mogelijk. Samen met de beleidsmakers stellen we het doel en de maatregel scherp. Vervolgens voorzien de beleidsmakers ons van de cijfers die zij hebben om de maatregel en de doelgroep te kwantificeren. Wij helpen hen door het stellen van de juiste vragen en door informatie toe te voegen uit openbare (data)bronnen.

Bij het inschatten van doeltreffendheid zetten we de kwantitatieve expertise van ons team Rekenwerk in. Voor het beantwoorden van de vragen gebruiken we openbaar onderzoek naar de effecten van de beleidsmaatregel. De gevonden effecten vertalen we naar de specifieke situatie waarin de beleidsmaatregel wordt ingezet. Bij die vertaling geven we helder weer hoe zeker de gevonden effecten zijn, en hoe goed de relatie tussen de maatregel en de effecten is onderbouwd. Met de cijfers van de gemeente en de vertaalde effecten van de maatregel, rekenen we de te verwachten effecten van de beleidsmaatregel voor de gemeente uit.

De denkstappen in de visualisatie hierboven zijn bedoeld voor het geval er al een beleidsmaatregel voor ogen is of als er gekozen moet worden uit verschillende specifieke maatregelen. Als er nog geen concrete maatregelen geformuleerd zijn, kunnen we helpen met ons denkgereedschap de doelenladder.

Ex-ante impactanalyse Leefbaarheid en Veiligheid
Eind 2020 hebben we in opdracht van drie gemeenten de doeltreffendheid van een pakket aan beleidsmaatregelen berekend aan de hand van deze denkstappen. De beleidsmaatregelen waren onderdeel van het programma Gebiedsgerichte aanpak Leefbaarheid en Veiligheid van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en hadden het gemeenschappelijke doel om de leefbaarheid en veiligheid te vergroten in specifieke delen van een gemeente. De geformuleerde maatregelen hadden betrekking op bijvoorbeeld woningbouw, andere ingrepen in de fysieke ruimte, onderwijs, werk, participatie, gezondheid, cultuur en veiligheid. Inzicht krijgen in de effecten van beleid helpt de gemeenten om onderbouwde keuzes te maken en voorgenomen beleid aan te scherpen.

Meer weten?

Wil je meer weten over het vooraf inschatten van beleidseffecten? Neem dan contact op met de auteur van dit artikel: Sanne Roessingh, kwantitatief onderzoeker bij team Rekenwerk.