Helder denken over lange systemen

Hoe kan dit land beter? Door helder denken over de samenhang tussen systemen, hier in het bijzonder: pensioen, zorg, wonen, onderwijs, sociale zekerheid en arbeidsmarkt. Denkwerk voor alle beleidsmakers en strategen die over de schutting van hun domein willen en durven kijken. In het land en in Den Haag.

Relevante fabriekers

Jaar

2016 tot heden

Over dit project

In Nederland spelen er – ook op dit moment – een aantal grote vraagstukken. Denk aan de crisis op de woningmarkt, de energietransitie en de krapte op de arbeidsmarkt. Elk van deze vraagstukken is op zichzelf complex. En tegelijkertijd geldt: al deze vraagstukken zijn – beter – op te lossen door ze in samenhang te bekijken. De energietransitie is bijvoorbeeld niet haalbaar zonder een goed werkende arbeidsmarkt. De oplossingen voor de woningmarkt liggen niet alleen bij ‘meer woningen’, maar ook bij de manier waarop we omgaan met zorg en sociale zekerheid.

Onder systemen verstaan we het geheel aan wetten, regels, prikkels en maatschappelijke conventies waarbinnen individuen keuzes (moeten) maken. We noemen systemen ‘lang’ wanneer ze levenslang gevolgen kunnen hebben op een mensenleven. Lange systemen beïnvloeden elkaar sterk en zijn vaak slecht op elkaar afgestemd. Dat is de hoofdboodschap van de drie boeken die het tastbare resultaat vormen van ons denkwerk. De boeken gaan over de manieren waarop lange systemen elkaar beïnvloeden. En de manier waarop de systemen het leven van mensen sturen. En erover hoe we binnen de systemen kunnen innoveren.

“Zó werken lange systemen geeft niet alleen inzicht, maar ook inspiratie. Door beter te begrijpen hoe systemen werken en op elkaar inwerken gaan we nadenken over hoe het beter kan. […] We zijn blij dat het boek er is.”

Else Bos, PGGM

Met ‘lange systemen’ hebben we een denkmodel in handen dat het denken over de instituties en de vormgeving van onze samenleving kan veranderen. Door meer inzicht te krijgen in de onderlinge verbanden tussen de systemen kunnen we de verkokering tegengaan en zien we kansen ontstaan om één probleem vanuit meerdere systemen aan te pakken. Dit denkmodel heeft de afgelopen jaren veel impact gehad, bij overheidsorganisaties, semipublieke en private partijen. Een voorbeeld hiervan is de manier waarop arbeidsmarktvraagstukken benaderd worden door o.a. de commissie Borstlap en de SER. Niet alleen vanuit het systeem arbeidsmarkt, maar ook vanuit onderwijs en sociale zekerheid.

Het goede nieuws is dat er volop kansen zijn om Nederland beter in te richten. De boeken zijn een open uitnodiging aan de lezer om hierover mee te denken.

Boeken