Verbeterfabriek: persoonlijkheidsontwikkeling in het onderwijs

• Gebruik instrumenten en methode die meerdere persoonlijkheidskenmerken aanspreken, zoals leren debatteren, muziekinstrument bespelen of sport beoefenen
• Creëer een lerende cultuur op school, niet alleen voor leerlingen maar voor alle medewerkers. Ga hierbij uit van relatieve vooruitgang en niet van een absoluut niveau.
• Zorg dat leraren zelf de gewenste persoonlijkheidskenmerken hebben (ontwikkeld)
• Leer van wat basisscholen al doen bij kleuters (4 tot 6 jaar), waardeer dit en bouw op deze ervaring voort.
• Ontwerp een gestructureerde aanpak en betrek de sociale omgeving van het kind erbij.

Waarom dit thema?

Waarom is persoonsontwikkeling in het (basis)onderwijs belangrijk? Omdat we – zie ook het dataverhaal – uit onderzoek het volgende weten:

1. Persoonlijkheidskenmerken hebben grote invloed op je (ervaring van het) leven. Zo is er verband tussen gewetensvolheid en werkprestaties: hoe meer gewetensvol hoe beter de werkprestaties. Dus ook: hoe minder gewetensvol, hoe slechter de werkprestaties.
2. De ontwikkeling van persoonlijkheidskenmerken is te beïnvloeden, zo is het mogelijk een kind (meer) doorzettingsvermogen aan te leren.

Het idee achter deze Verbeterfabriek is dat het (basis)onderwijs specifieke persoonlijkheidskenmerken bij kinderen gaat ontwikkelen. Het gaat dan om persoonlijkheidskenmerken die een kind helpen, zowel in de schoolcarrière als in het verdere leven. De discussie over welke dit dan precies moeten zijn is nog niet uitgekristalliseerd. In zijn boek ‘How children succeed’ noemt Paul Tough op basis van wetenschappelijk onderzoek onder meer doorzettingsvermogen, sociale intelligentie, optimisme, reflectie, verantwoordelijkheidsgevoel, compassie, moed, eerlijkheid, veerkracht, nieuwsgierigheid en impulscontrole.

Het vervolg

Persoonsontwikkeling in het (basis)onderwijs is hoten dat lijkt ons terecht. De vraag is niet: is het zinvol hier werk van te maken maar de vraag is: hoe kan Nederland hier werk van maken? Zodat alle kinderen ervan kunnen profiteren, op school én in hun verdere leven?

Deze eerste inventarisatie heeft een mooie waaier aan ideeën opgeleverd en daar zijn wij blij mee. Maar met deze eerste aanzet zijn we er nog niet. De ideeën moeten worden uitgewerkt en er moeten aanvullende vragen worden beantwoord. De Argumentenfabriek gaat de komende maanden onderzoeken of het mogelijk is hier een denktank over bijeen te krijgen van organisaties die dit ook belangrijk vinden.

Meer informatie? Tips? Meedoen? Anouk@argumentenfabriek.nl