Beter beleid in plaats van extra geld voor probleemwijken

Door onze Chef Openbaar bestuur Dries Bartelink.

‘Eens!’, dacht ik intuïtief toen ik erover las. In probleemwijken vallen de hardste klappen. En als we dan toch met miljarden aan het schuiven zijn, dan toch ook zeker voor de bewoners van deze wijken?

Snel ging ik op zoek naar het manifest zelf. De inhoud, een brief aan het kabinet en een bijlage, samen zes A4, valt tegen. Hoezo? Het gebruik van grote woorden zonder onderbouwing (‘exponentiële toename van problematiek’). Het ontbreken van reflectie op de effectiviteit van het huidige beleid of dat in het verleden zoals het beleid voor de ‘Vogelaarwijken’ (kabinet-Balkenende IV). De grote hoeveelheid ‘opgaven’ (onderwijs, werk, schulden, jeugd, ondermijning en leefbaarheid) zonder hierbij heldere doelen en prioriteiten te stellen. De nog grotere hoop aan niet onderbouwde beleidsvoorstellen met de onvermijdelijke proefballonnen (zoals ‘herstelvacatures die in afstemming met het UWV naar uitkeringsgerechtigden uit deze gebieden moeten’).

De oude wijn in nieuwe zakken via vage taal als “extra inzet”, “een slag maken met” en “blijvend extra aandacht voor”. Het vragen om meer geld (‘zorgen voor een financiële gebiedsgebonden impuls voor extra inzet (…) aanvullend op bestaande middelen en lokale investeringen’) zonder rekensom. Geen oog voor de uitvoerbaarheid van beleid. Natuurlijk, een manifest is bedoeld om te agenderen. Het hoeft geen doorwrocht beleidsplan te zijn. Maar de zwakke inhoud van dit stuk vermindert de overtuigingskracht van het manifest en tast de geloofwaardigheid van de vijftien burgemeesters aan.

Extra geld en actie voor deze wijken is wellicht meer een probleem dan een oplossing voor de mensen in de wijken. Meer beleid is niet altijd beter. Veel van de bestaande plannen voor de wijken zijn ondermaats. Zullen we deze eerst eens kritisch doorlichten en projecten gaan schrappen waarvan de doeltreffendheid en doelmatigheid niet aannemelijk is? De opbrengst van zesentwintig jaar grotestedenbeleid stemt niet vrolijk, zo blijkt uit eerder onderzoek van de Algemene Rekenkamer, het CPB en het SCP. Het SCP stelde in 2013 ‘De conclusie (…) kan niet anders zijn dan dat het krachtwijkenbeleid geen onderscheidende, gunstige leefbaarheidseffecten heeft gesorteerd. (…) De ambitieuze, integrale aanpak draagt bovendien het risico van versnippering van de inzet en ook van teleurstelling onder bewoners, als de geschetste plannen voortijdig worden beëindigd.’

Laten we leren van deze lessen. De burgemeesters spreken in hun manifest over ‘een uitgestoken hand’ naar het kabinet. De lezer van het manifest ziet hierin vooral handen die vijftien burgemeesters ophouden voor meer geld. Maar die handen kunnen beter eerst in eigen boezem. Laat de steden eerst intern orde op zaken stellen door het huidige beleid te verbeteren. Analyseer met experts vooral de effecten van het bestaande beleid in plaats van te ‘versnellen’ en te ‘intensiveren’. Een zinnige, zuinige en zorgvuldige aanpak met haalbare doelen, minder versnipperde voorstellen en meer beleid op basis van wetenschappelijke inzichten zal inwoners van probleemwijken uiteindelijk meer voorspoed brengen dan dit manifest voor meer actie en meer geld.

Meer weten?

Neem hier contact op met Dries Bartelink. Bekijk hier ons trainingsaanbod Helder Beleid Maken.