Pensioenhervorming ís mogelijk

Eenvormig pensioenstelsel
Ondanks veranderingen in de demografie en op de arbeidsmarkt, en de voortgaande individualisering, lukt het na meerdere pogingen al twintig jaar niet om ons verouderde pensioenstelsel aan te passen. De mogelijkheden die tot nu toe zijn bestudeerd leiden tot juridische problemen, verminderde welvaart, of weer andere vormen van herverdeling.

Dat het niet lukt komt omdat we alle werknemers gelijk plaatsten in één soort pensioen. We benaderen het pensioenstelsel als een relatief eenvormig stelsel waarbij alle werknemers hetzelfde behandeld worden. Er zijn echter wél verschillen in gezinssituatie, levensloop en carrières. De praktijk strookt dus niet met de verouderde benadering. En dat heeft grotere winnaars en grotere verliezers als gevolg.

Beperkte herverdeling
Het doel van de pensioenhervorming is om het aantal potentiële winnaars en verliezers te reduceren en de herverdeling te beperken tot waar die te rechtvaardigen is. Nu bestaat er nog risico dat men teveel of juist te weinig spaart, of dat men bijvoorbeeld minder zeggenschap heeft over het opgebouwde pensioen, wat weer inbreuk op eigendoms- en zelfbeschikkingsrecht is.

Daarom moeten we van een eenvormige tweede pijler naar een meervormige tweede pijler als het gaat om de pensioenhervorming. Deze bestaat uit het basispensioen en het keuzepensioen. Het basispensioen is handhaving van het huidige stelsel, en is dus voor iedereen gelijk. Daarnaast kan in het keuzepensioen rekening worden gehouden met situationele verschillen.

Door de splitsing van het tweedepijlerpensioen in twee pilaren, vermindert de herverdeling sterk. En minder herverdeling, betekent minder winnaars en verliezers. De voorgestelde oplossing biedt veel voordelen. Het leidt tot een hogere dekkingsgraad, er kan eerder geïndexeerd worden, kent geen invaarproblematiek en leidt ook tot meer keuzevrijheid en (deels) meer individuele eigendomsrechten.

Kortom, veel aanknopingspunten voor een potentiële oplossing.

Bekijk het uitgebreide artikel van Robin Fransman bij ESB hier, en lees wat de zes uitgangspunten van een nieuw stelsel zijn, hoe de twee soorten pensioenen naast elkaar functioneren en hoe een voorbeeldberekening dekkingsgraden na invaren eruit ziet.