Kan dementiezorg beter?

Gebruik big data bij onderzoek, geef cardiotraining, steek geld in vernieuwend onderzoek en verruim de mogelijkheden voor vrijwillig levenseinde. Het is een greep uit de tientallen ideeën die naar voren kwamen tijdens de Verbeterfabriek ‘Hoe kunnen we beter omgaan met dementie?’ afgelopen dinsdag. Deskundigen van RIVM, Deltaplan Dementie, Verenso, VUmc, Universitair Medisch Centrum Groningen, ouderenpartij 50 Plus, Zorgverzekeraars Nederland, zorgverzekeraar VGZ en pensioenfonds PGGM deden mee aan de denksessie.

Centraal in de denksessie staan de vragen hoe we de gestage groei van het aantal mensen met dementie kunnen vertragen en de kosten van de ziekte beheersbaar kunnen houden. Want dementie is met 4,8 miljard euro nu al de op één na duurste ziekte in Nederland. Verreweg het meeste geld gaat naar mensen met dementie die in verpleeg- en verzorgingshuizen verblijven. In het gunstigste geval – zonder specifieke behandeling – kost de zorg daar alleen al 3,5 miljard euro. En dat aantal dementiepatiënten zal groeien door de vergrijzing en omdat we steeds ouder worden. Een verdubbeling naar ruim een half miljoen mensen met dementie in het jaar 2040, voorspelt Alzheimer Nederland. Alle relevante informatie over de ziekte hebben we in een dataverhaal op een rij gezet.

Minder ‘aanbod denken’

Opvallend is dat tijdens de Verbeterfabriek zowel voor het terugdringen van de verwachte groei van dementiepatiënten als het beheersbaar houden van de kosten, veel werd gesproken over wanneer je nog welke zorg biedt. Op de vraag waar moeten we direct mee aan de slag werd het meeste genoemd: ga uit van wat mensen nog willen en niet van wat er kan. Plan die laatste levensfase zo dat de dementiepatiënt nog een zo prettig mogelijk leven heeft in plaats van wat er medisch allemaal nog kan. Onderzoek toont aan dat wanneer aanbod niet het uitgangspunt is, er minder zorg wordt gevraagd. Daarbij hoort volgens de deelnemers aan de denksessie ook dat je in een veel eerder stadium met mensen bespreekt wat voor behandeling ze willen als dementie zich aandient. En een verruiming van de mogelijkheden voor vrijwillige levenseinde, hoe gevoelig dat ook ligt.

Enkele andere ideeën:

• Bereid mantelzorgers beter voor op de taken die hen te wachten staan, zodat mensen met dementie langer thuis kunnen wonen.
• Vergroot het bewustzijn onder de bevolking, zodat mensen weten hoe ze (met leefstijl) het risico op dementie kunnen verkleinen.
• Vergoed minder zorg vanuit collectieve middelen en vraag meer eigen bijdrage.
• Doe specifiek onderzoek bij ouderen op hoge leeftijd (vanaf 85 jaar).